Zakład aktywności zawodowej

zaklad-aktywnosci-zawodowej

Zakład aktywności zawodowej (ZAZ)

jest dedykowaną formą wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy.

Zakład aktywności zawodowej jest wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo jednostką oferującą:

  • rehabilitację zawodową
  • rehabilitację leczniczą
  • rehabilitację społeczną

wraz z zatrudnieniem oraz  kompleksowym systemem szkoleń zawodowych dla osób z niepełnosprawnościami w stopniu znacznym lub umiarkowanym, u której stwierdzono autyzm, upośledzenie umysłowe, chorobę psychiczną.

W kuchni przy garnkach stoi kucharka. Kucharka miesza w garnku i uśmiecha się. Kuchnia wyposażona jest w sprzęty do gotowania. Na kuchenką do gotowania wiszą nabierki do zup.

Prezentacja pracy w kuchni w Zakładzie Aktywności Zawodowej w Świerzawie – fot. DOPS, autorka Kalina Żaczek, Fundacja Ładne Historie.

Na stole leżą w plastikowym, przezroczystym pudelku i obok niego śrubki i druciki. Widać ręce pracownika który trzyma w dłoniach śrubkę i próbuje włożyć w jej środek w drucik.

Wykonywanie pracy w Zakładzie Aktywności Zawodowej  – fot. DOPS, autorka Kalina Żaczek, Fundacja Ładne Historie.

W tym miejscu osoby z orzeczoną niepełnoprawnością w stopniu umiarkowanym lub znacznym znajdują zatrudnienie  i mogą równocześni:

  • szkolić się
  • rehabilitować się. 

Zakład aktywności zawodowej jako miejsce pracy

Zakład aktywności zawodowej proponuje osobom z niepełnosprawnością dostosowane stanowiska pracy i dostępną (bez barier architektonicznych) infrastrukturę zakładu pracy.

Stanowiska pracy przeznaczone dla osób z niepełnosprawnością dostosowane do potrzeb i wymagań pracownika – w szczególności do jego:

  • predyspozycji psychofizycznych i zdrowotnych
  • charakteru i specyfiki pracy.

Budynki i pomieszczenia użytkowane przez zakład aktywności zawodowej muszą uwzględniać potrzeby osób z niepełnosprawnością w zakresie:

  • bezpieczeństwa i higieny pracy
  • dostępności i przyjaznego przystosowania budynku, jego pomieszczeń, sanitariatów, ciągów komunikacyjnych oraz otoczenia do jego użytkowników.


Na pierwszym planie w kuchni znajduje się osoba mieszająca w pojemniku, który stoi na stole kuchennym. Za nią stoi duży srebrny garnek. Garnek stoi na palniku kuchennym. Na drugim planie stoją pracownicy kuchni. Pracownicy rozmawiają ze sobą.

Wykonywanie pracy w kuchni przez zespół pracowników Wrocławskiego Zakładu Aktywności Zawodowej – fot. DOPS, autorka Kalina Żaczek, Fundacja Ładne Historie.

Panie malują przy stole roboczym pędzelkami bombki w Zakładzie Aktywności Zawodowej. W oddali widać pomalowane bombki, które maja kształt domków. Bombki zawieszone są do góry nogami na patykach, by schły. Z boku stoją farby do malowania na stole.

Produkcja ozdób świątecznych w Zakładzie Aktywności Społecznej w Świerzawie – fot. DOPS, autorka Kalina Żaczek, Fundacja Ładne Historie.

W zakładzie aktywności zawodowej pracownicy otrzymują  wsparcie od specjalistycznej kadry zakładu,  między innymi od:

  • instruktorów zawodu
  • doradców zawodowych
  • trenerów pracy
  • terapeutów zajęciowych
  • psychologów i pedagogów
  • rehabilitantów i fizjoterapeutów.

Uprawnienia pracownika zakładu aktywności zawodowej

W zakładzie aktywności zawodowej pracownicy otrzymują też dodatkowe przywileje, takie jak:

  • skrócony czas pracy
  • dodatkowe przerwy w pracy
  • opieka medyczna 
  • poradnictwo i usługi rehabilitacyjne
  • dostępna architektonicznie baza lokalowa (bez barier)
  • możliwość skorzystania ze środków zakładowego funduszu aktywności zawodowej.
Siłownia terenowa umieszczona na trawniku, pod leśnym wzniesieniem. Na pierwszym planie dwa urządzania do ćwiczeń. Z boku ścieżka wybrukowana. na drugim planie, w oddali za płotem widać eko warzywniak.

Siłownia terenowa w Zakładzie Aktywności Zawodowej w Świerzawie – fot. DOPS, autorka Kalina Żaczek, Fundacja Ładne Historie.

Pokazany środek przedniej części samochodu osobowego, deska rozdzielcza, którą mężczyzna czyści szmatka. Mężczyzna poopiera się o siedzenie w samochodzie.

Warsztat pojazdów mechanicznych w ZAZ w Świerzawie – fot. DOPS, autorka Kalina Żaczek, Fundacja Ładne Historie.

Tak stworzona przyjazna organizacja pracy ma na celu  osiągnięcie przez jej pracowników pozytywnych efektów rehabilitacji zawodowej. Efektem rehabilitacji pracowników w zakładzie aktywności zawodowej uzyskanie przez nich:

  • samodzielności zawodowej i społecznej
  • motywacji do działania
  • umiejętności ciągłego uczenia się i rozwoju
  • kompetencji potrzebnych do pracy na określonym stanowisku
  • umiejętności radzenia sobie na rynku pracy.

Podmioty tworzące zakłady aktywności zawodowej

Podmiotami uprawnionymi do utworzenia zakładu aktywności zawodowej są:

  • gminy, powiaty oraz
  • fundacje, stowarzyszenia oraz inne organizacje społeczne, których statutowym zadaniem jest rehabilitacja zawodowa i społeczna osób z niepełnosprawnością.
 
 
Elewacja budynku z zielonym napisem Zakład Aktywności Zawodowej w Świerzawie. W elewacji budynku znajdują się małe okna. Okna obudowane są wokół czerwoną cegłą.

Budynek Zakładu Aktywności Zawodowej w Świerzawie  – fot. DOPS, autorka Kalina Żaczek, Fundacja Ładne Historie.

Mężczyzna stoi przy maszynie. Pokrywa maszyny jest otwarta. W środku maszyny leży bluza. Mężczyzna przykłada do bluzy obrazek, by go przyprasować na wierzch bluzy.

Usługi poligraficzne w Zakładzie Aktywności Zawodowej w Świerzawie  – fot. DOPS, autorka Kalina Żaczek, Fundacja Ładne Historie.

Podstawa prawna funkcjonowania ZAZ

Działalność Zakładów Aktywności Zawodowej reguluje:

  • Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych: SKORZYSTAJ ZE ŹRÓDŁA
  • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 lipca 2012 r. w sprawie zakładów aktywności zawodowej: SKORZYSTAJ ZE ŹRÓDŁA 

Instrukcja korzystania z mapy

Aby poznać ofertę zakładów aktywności zawodowej:

  • przejdź do mapy
  • wybierz swój powiat, a następnie gminę
  • zaznacz formę wsparcia: Zakład Aktywności Zawodowej
  • zwróć uwagę na usługi dostępne na terenie całego powiatu
  • skontaktuj się z bezpośrednio z wybraną instytucją.
Na pierwszym planie w kuchni znajduje się osoba mieszająca w pojemniku, który stoi na stole kuchennym. Za nią stoi duży srebrny garnek. Garnek stoi na palniku kuchennym. Na drugim planie stoją pracownicy kuchni. Pracownicy rozmawiają ze sobą.

Organizacja pracy na kuchni  w ZAZ we Wrocławiu – fot. DOPS, autorka Kalina Żaczek, Fundacja Ładne Historie.

Dobre praktyki  z Dolnego Śląska

Wrocławski Zakład Aktywności Zawodowej  prowadzi od 2008 r. nieprzerwaną działalność usługowo-wytwórczą od 2008 r. w trzech branżach: gastronomicznej, poligraficznej i ogrodniczo-porządkowej. Dzięki solidnej i zespołowej pracy pracownicy W ZAZ wypracowali stabilne relacje biznesowe z firmami i samorządem. Zdobywca Certyfikatu jakości – „Zakup Prospołeczny” 2014-2020.

Zakład Aktywności Zawodowej  VICTORIA w Wałbrzychu – fot. DOPS, autor Marcin Trzpiot, Pralnia Makerspace Sokołowsko Spółdzielnia Socjalna.

Zakład Aktywności Zawodowej  VICTORIA zatrudnia ponad 60 osób z niepełnosprawnością w stopniu znacznym oraz umiarkowanym. Zespół ZAZ „Victoria” oferuje usługi poligraficzne, call – center, a także archiwizację oraz niszczenie i digitalizację dokumentów.
Zdobywca Certyfikatu Jakości „Zakup Prospołeczny” 2017-2020.

Ceramiczny zegar przedstawiając herb powiatu strzelińskiego. Na herbie ptak - orzeł piastowski. Pół orła jest czerwone, a pół czarne. Pod nim znajdują się kwadraty, poustawiane naprzemiennie w układzie szachownicy, to jest kwadraty mają kolor czerwono i kolor czarny. W środku litera S, ma na kolor czarny. W środku litery S znajdują się zamontowane czarne wskazówki zegara. Wokół herbu umiejscowiono trzy cyfry po lewej stronie cyfra 9 do góry nad herbem cyfra 12 , a po prawej cyfra 3 . U dołu herbu napis w kolorze czarnym powiat strzeliński. Tło zegara jest żółte, faktura zegar lekko się błyszczy.

Ceramika wykonana dla Powiatu Strzelińskiego w ZAZ Celestyn w Mikoszowie – fot. DOPS, Kupuje Społecznie

Zakład Aktywności Zawodowej  Celestyn w Mikoszowie od prawie 17 lat współpracuje z firmami i samorządem wykonując zlecenia na spersonalizowane gadżety marketingowe z ceramiki. Zakład zatrudnia 50 osób ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, które pracując pod okiem instruktorów wykonują arcydzieła sztuki ceramicznej i rękodzielniczej. Ich pracę charakteryzuje niezwykła staranność i ogromne zaangażowanie. Poprzez indywidualizację programów rehabilitacji ZAZ Celestyn próbuje przygotować swoich pracowników do wykonywania różnorodnych prac na otwartym rynku pracy. Zdobywca Certyfikatu Jakości „Zakup Prospołeczny” 2017-2020.

Skip to content