Środowiskowy dom samopomocy

srodowiskowy-dom-samopomocy

Środowiskowy dom samopomocy (ŚDS)

jest placówką wsparcia dla osób, które z powodu choroby psychicznej lub niepełnosprawności intelektualnej mają poważne trudności w codziennym życiu.

Rolą środowiskowego domu samopomocy jest zapewnienie częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych oraz posiłku.

Budynek Środowiskowego Domu Samopomocy w Jeleniej Górze prowadzony przez fundację „Nasza Fundacja”. Przed budynkiem jest teren zielony i rosną na nim kwiaty oraz choinki.

Budynek Środowiskowego Domu Samopomocy w Jeleniej Górze – fot. DOPS, autorka Kalina Żaczek, Fundacja Ładne Historie. 

Mężczyzna w kuchni trzyma pojemnik ze sztucami. Na drugim planie widać sprzęty gospodarstwa domowego : ekspres do kawy, robot kuchenny.

Trening z czynności dnia codziennego w Środowiskowym Domu Samopomocy w Jeleniej Górze  – fot. DOPS, autorka Kalina Żaczek, Fundacja Ładne Historie. 

Oferta środowiskowych domów samopomocy

Środowiskowy dom samopomocy świadczy usługi w ramach:

  • treningów samoobsługi

  • treningów umiejętności społecznych

Treningi te polegają na nauce, rozwijaniu lub podtrzymywaniu umiejętności w zakresie czynności dnia codziennego i funkcjonowania w życiu społecznym.

Typy środowiskowych domów samopomocy

Domy, w zależności od kategorii osób, dla których są przeznaczone, dzielą się na następujące typy:

  • typ A – dla osób przewlekle psychicznie chorych
  • typ B – dla osób z niepełnosprawnością intelektualną
  • typ C – dla osób wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych
  • typ D – dla osób ze spektrum autyzmu lub niepełnosprawnościami sprzężonymi.

Dom może obejmować wsparciem więcej niż jedną kategorię osób (domy wielotypowe).

Zajęcia teatralne w Środowiskowy Dom Samopomocy w Jeleniej Górze  – fot. DOPS, autorka Kalina Żaczek, Fundacja Ładne Historie. 

Zajęcia z dykcji do przedstawienia teatralnego w Środowiskowym Domu Samopomocy w Jeleniej Górze

Zajęcia z dykcji do przedstawienia teatralnego w Środowiskowym Domu Samopomocy w Jeleniej Górze  – fot. DOPS, autorka Kalina Żaczek, Fundacja Ładne Historie. 

Zasady korzystania z usług ŚDS

W większości są to placówki pobytu dziennego. Funkcjonują w dni powszednie, co najmniej 8 godzin dziennie.

W niektórych placówkach możliwy jest okresowy pobyt całodobowy. Z miejsc całodobowych można jednorazowo korzystać przez 3 miesiące (z możliwością przedłużenia do
6 miesięcy w uzasadnionych przypadkach).

Maksymalny okres pobytu całodobowego osoby w roku kalendarzowym nie może być dłuższy niż 8 miesięcy.

Udział w zajęciach dziennych w środowiskowym domu samopomocy jest nieodpłatny.

Odpłatność za usługi całodobowe wynosi 70% dochodu osoby korzystającej z usługi. Odpłatność ustalana jest proporcjonalnie do okresu pobytu.

Zasady kierowania do środowiskowych domów samopomocy

Uzyskanie miejsca w środowiskowym domu samopomocy:

  • wniosek o skierowanie do domu na pobyt dzienny lub całodobowy składa się do ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o skierowanie.


Do wniosku należy dołączyć:

  • zaświadczenie lekarskie, wydane przez lekarza psychiatrę lub lekarza neurologa, o występujących zaburzeniach psychicznych,
  • zaświadczenie lekarza rodzinnego o stanie zdrowia i o braku przeciwwskazań do uczestnictwa w zajęciach domu wraz z informacją o sprawności w zakresie lokomocji osób niepełnosprawnych fizycznie,
  • orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, o ile osoba takie posiada.

Skierowanie osoby do domu na pobyt całodobowy jest możliwe w przypadku wystąpienia potrzeby spowodowanej sytuacją życiową lub rodzinną osoby albo w przypadku realizacji całodobowego treningu samoobsługi i umiejętności społecznych w ramach indywidualnego planu postępowania wspierająco-aktywizującego.

Decyzję o skierowaniu do środowiskowego domu samopomocy i decyzję ustalającą odpłatność za korzystanie z usług całodobowych wydaje właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego (gminy lub powiatu) prowadzącej lub zlecającej prowadzenie ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Pierwsze skierowanie wydawane jest na nie dłużej niż 3 miesiące. W tym czasie  zespół wspierająco-aktywizujący dokonuje oceny możliwości zaproponowania osobie indywidualnego planu postępowania wspierająco-aktywizującego oraz okresu, jaki będzie niezbędny do jego realizacji.

Podstawa prawna funkcjonowania

  • Ustawa z dnia 12 marca 2004 r.  o pomocy społecznej (w szczególności artykuły 51a-51c), która określa ogólne warunki prowadzenia Środowiskowego Domu Pomocy: SKORZYSTAJ ZE ŹRÓDŁA
  • Rozporządzenie z dnia 24 stycznia 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie środowiskowych domów samopomocy, która określa szczegółowe warunki prowadzenia Środowiskowego Domu Pomocy:  SKORZYSTAJ ZE ŹRÓDŁA

Instrukcja korzystania z mapy

Aby poznać ofertę środowiskowych domów samopomocy:

  • przejdź do mapy
  • wybierz swój powiat, a następnie gminę
  • zaznacz formę wsparcia: Środowiskowy  Dom Samopomocy
  • zwróć uwagę na usługi dostępne na terenie całego powiatu
  • skontaktuj się z bezpośrednio z wybraną instytucją.
Skip to content